Dünya Prematüre Doğum Günü: Erken Prematüre Doğum Risk Değerlendirmesi için Preeklampsi Testleri
1. Giriş: Preeklampsinin Sessiz Tehdidi
17 Kasım, erken doğumun zorlukları konusunda farkındalık yaratmak amacıyla küresel bir çaba olarak Dünya Prematüre Günü olarak kutlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya çapında her yıl yaklaşık 15 milyon bebek prematüre doğmakta ve bunların yaklaşık 1 milyonu erken doğuma bağlı komplikasyonlara yenik düşmektedir. Tıbbi olarak gerekli görülen erken doğumun temel nedenlerinden biri, gebeliğe özgü ciddi bir çoklu sistem bozukluğu olan preeklampsidir.
Preeklampsi, öncelikle 20. gebelik haftasından sonra yeni başlayan hipertansiyon (≥140/90 mmHg) ve proteinüri ile karakterizedir. Plasenta yetmezliğine ve fetal büyüme kısıtlamasına yol açarak erken doğumu (37. gebelik haftasından önce doğum) tetikleyebilir. Preeklampsinin temel mekanizması, plasenta anjiyogenezindeki dengesizliktir ve sFlt-1 ve PIGF'deki anormal değişiklikler, önemli erken uyarı sinyalleri olarak görev yapar.
2.sFlt-1 ve PIGF: Prematüre Doğum Riski için "Biyolojik Erken Uyarı Göstergeleri"
●
Çözünebilir fms benzeri tirozin kinaz-1 (sFlt-1):
Anti-anjiyojenik bir faktör olarak aşırı salgılanması PIGF ve VEGF'nin aktivitesini inhibe ederek plasenta iskemisine ve hipoksiye yol açar, bu da erken doğumu tetikleyebilir.
●
Plasental Büyüme Faktörü
(PIGF):
Pro-anjiyojenik bir faktördür; düzeylerindeki azalma plasenta fonksiyonunun bozulduğunu gösterir ve erken doğum riskiyle pozitif ilişkilidir.
●
sFlt-1/PIGF Oranının Yorumlanması:
Risk Katmanlaması İçin Temel Bir Gösterge
Oran ≤ 38:
%99,3'lük negatif öngörü değeri, bir hafta içinde PE başlangıcını ekarte edebilir ve gereksiz müdahalelerden kaçınmaya yardımcı olabilir.
Oran > 38:
Dört hafta içinde PE riskinin önemli ölçüde arttığını gösterir ve daha yoğun izleme gerektirir.
Oran > 10:
Erken başlangıçlı PE riski beş kat artar ve fetal büyüme kısıtlaması gibi olumsuz sonuçlara karşı dikkatli olunması gerekir.
3. Klinik Önem: Dinamik İzleme
Gebeliğin orta ve geç dönemlerinde oranı yüksek olan hastalarda, doğum öncesi kontroller arasındaki aralıkların daha kısa olması ve kan basıncı ve fetal takibin daha yoğun yapılması gerekir.
● Birinci Trimester (11-13+6 hafta): PIGF, maternal faktörlerle (yaş, VKİ gibi) birlikte değerlendirildiğinde PE riskini öngörür ve erken müdahaleye yön verir.
● Orta-Geç Trimester (14-34+6 hafta): sFlt-1/PIGF oranının dinamik olarak izlenmesi, erken başlangıçlı PE'nin kısa vadede tahmin edilmesini ve hastalık şiddetinin değerlendirilmesini sağlar.
● PE Tanısı Alan Hastalar: Oranlardaki değişiklikler olumsuz gebelik sonuçlarını öngörebilir ve doğum zamanlamasına rehberlik edebilir.
Bu testin değerinin gerçekleştirilmesi, kemilüminesans (CL) rezonans enerji transferi (CRET) teknolojisinin desteğine dayanmaktadır ve
kemilüminesans immünoassay analizörleri.
Plasental Büyüme Faktörü (PIGF) ve Çözünür fms benzeri tirozin kinaz-1 (sFlt-1) Test Kiti (Homojen Kemilüminesan İmmünoassay), Kemilüminesans (CL) Rezonans Enerji Transferi (CRET) teknolojisine dayalı iki merkezli ("sandviç") bir kemilüminesan immünassaydir. Son derece spesifik antijen-antikor reaksiyonları aracılığıyla kandaki bu biyobelirteçlerdeki en küçük değişiklikleri doğru bir şekilde yakalayarak klinik karar alma süreçleri için güvenilir veriler sağlar. Klinik yorumlamayı kolaylaştırmak için, sFlt-1/PlGF oranı tek bir numuneden otomatik olarak hesaplanır.
Temel Avantaj (Geleneksel ELISA'ya kıyasla):
● Olağanüstü Hız: Algılama süresini 3 saatten sadece 5 dakikaya düşürür.
● İşletme Kolaylığı: Homojen analiz formatı, zahmetli yıkama ve ayırma adımlarına olan ihtiyacı ortadan kaldırır.